Received Pronunciation. Co to właściwie jest?

Wiele z was na pewno słyszało już wcześniej to określenie i nie raz zastanawialiście się co to tak właściwie jest. Dla osoby znającej chociaż trochę język angielski, może się to kojarzyć z jakimś rodzajem wymowy, czy też akcentu. Skąd w ogóle się wzięło Received Pronunciation?

Gdzie używamy tego akcentu? Kto go używa i dlaczego? Na te nurtujące pytania znajdziecie odpowiedzi w tym artykule.

Kurs języka angielskiego online >>
_

_

Czym jest Received Pronunciation?

Przez wielu nazywana też The Queen’s English lub też BBC English. Jest to akcent, czy też wariacja wymowy angielszczyzny uważana za standardową i najbardziej prestiżową w Wielkiej Brytanii. Jak już pewnie wywnioskowaliście z nazwy The Queen’s English, ta wariacja akcentu jest używana przez rodzinę królewską, ale także przez osoby, które chcą brzmieć poważnie, prestiżowo i formalnie. Przyjmuje się, że Received Pronunciation (skrótowo nazywana RP) posługuje się około 2% Brytyjczyków. Zapytacie czemu tak mało? Pozwólcie, że wyjaśnimy te kwestię poniżej.
_

Historia Received Pronunciation

Początków RP możemy się doszukiwać dosyć późno bo na przełomie XVIII i XIX wieku. To wtedy po raz pierwszy zaczęły się pojawiać terminy i nazewnictwo tego akcentu. Po raz pierwszy terminu Received Pronunciation użył lingwista Andrew James Ellis w 1869 roku, ale tylko na potrzeby określenia akcentu elity społecznej. Dopiero w 1924 roku Daniel Jones, w swoim English Pronuncing Dictionary zdefiniował Received Pronunciation jako wariacje akcentu. Skąd się wzięła nazwa? „Received” bierze swoje znaczenie z „zaakceptowany”, ponieważ został przyjęty przez społeczeństwo jako akcent klasy wyższej. Poza terytorium Zjednoczonego Królestwa nie jest niczym nadzwyczajnym, ale przez Brytyjczyków jest dobrze znany i szanowany.

Mimo swojej rozpoznawalności na terenie całej Wielkiej Brytanii, to, czy RP nie jest akcentem regionalnym jest kwestią sporną. Jest on kojarzony z wysokim prestiżem społecznym na terenach Wielkiej Brytanii, ale jest nazywany także typowym akcentem Południowo Brytyjskim i kojarzony jako ten używany przez osoby mające władze, pieniądze i wpływy. Co więcej, mimo swojego prestiżu ankieta z 2007 roku pokazała, że na terenach Szkocji i Irlandii Północnej nie jest zbytnio lubiany. Co ciekawe od 1969 roku do dzisiaj ankiety wśród społeczności brytyjskiej wskazują na to, że Received Pronunciation jest uważany za najbardziej prestiżowy angielski akcent.

Możemy sobie jeszcze zadać pytanie: ale dlaczego jest on nazywany BBC English, skoro tak właściwie to posługują się nim ludzie, którzy są lub chcą uchodzić za ważniejsze osobistości w społeczeństwie? W 1922 roku Rada Nadzorcza BBC zdecydowała, że Received Pronunciation będzie standardowym typem wymowy używanym przez redaktorów, ponieważ będzie najlepiej rozumianą i najbardziej przejrzystą wariacją języka angielskiego. Ta decyzja była podyktowana również świadomością, że używanie regionalnego akcentu przez prowadzących może doprowadzić do wyobcowania niektórych słuchaczy. Wtedy miało to swoje podłoże w braku tolerancji względem osób posługujących się regionalnymi akcentami. Czy dalej w stacjach radiowych i telewizyjnych używany jest RP? Tego dowiecie się w następnej części artykułu.

_

Gdzie jest używany Received Pronunciation?

Tak jak już pewnie wiecie z wcześniejszej części artykułu, RP jest używane głównie przez arystokrację, rodzinę królewską i osoby wysoko urodzone. Jednak to nie jedyne kręgi, w których możemy spotkać ten akcent.
_

Media

We wcześniejszej części artykułu wspomniałem, że tzw. „BBC English” został zapoczątkowany w latach 20 ubiegłego wieku. W dzisiejszych czasach już zdecydowanie nie spotkamy go tam już tak często jak kiedyś, ponieważ od czasów drugiej wojny światowej nastąpił postęp w akceptacji akcentów regionalnych na terenie Wielkiej Brytanii i one również są słyszalne na antenach i w programach telewizyjnych. Dlatego też RP usłyszymy głównie podczas różnych ogłoszeń, czy też czytania wiadomości, raczej niż w każdej audycji.
_

Arystokracja

Przede wszystkim możemy usłyszeć Received Pronunciation podczas wypowiedzi rodziny królewskiej i u arystokracji. Bardzo ładny i typowy akcent RP mogliśmy usłyszeć podczas wypowiedzi Królowej Elżbiety II:
_

_

Słowniki

Powiecie, ale słowniki przecież nie mówią, to w jaki sposób mają używać tego akcentu. No właśnie, ale w brytyjskich słownikach np. Oxford English Dictionary, wymowa będzie fonetycznie zapisana w Received Pronunciation jako poprawny rodzaj wymowy danej frazy.
_

Nauczanie języka

To może was zdziwić, ale ten rodzaj akcentu jest uniwersalnym akcentem podczas nauki języka angielskiego za granicą. Oczywiście to nie znaczy, że wasza nauczycielka lub nauczyciel angielskiego używali tego akcentu, ponieważ zwykle używamy różnych rodzajów wymowy. Co więcej, RP samo w sobie jest trudne do wyuczenia, ale Received Pronunciation jest modelowym i przykładowym akcentem używanym w podręcznikach do nauki języka angielskiego.
_

Rodzaje Received Pronunciation

Mimo swojej uniwersalności akcent ten został podzielony na rodzaje, natomiast nie jest on klasyfikowany ze względu na region z którego pochodzi, a raczej przez kogo i jak jest używany. Niestety językoznawcy nie są tego samego zdania jeżeli chodzi o terminologię, ale mimo tego wszystkie teorie są do siebie zbliżone.

Pierwszą teorię w 1980 roku zaproponował Alfred C. Gimson, który to podzilił RP na Conservative, General i Advanced. Każda z nich różniła się od siebie swoimi cechami. Conservative RP jest używany przez starszych użytkowników języka z określonych warstw społecznych, czyli głównie przez starszą arystokracje. General RP jest uważane za tą formę neutralną bez rozgraniczenia na wiek, styl życia czy status materialny użytkownika. Advanced RP jest uważa za rodzaj używany przez młodsze pokolenia.

Kolejną teorię wystosował w 1982 roku John C. Wells, który sugeruje, że powinniśmy to podzielić na Mainstream RP i U-RP (upper class RP, czyli wymowę klasy wyższej), gdzie U-RP zaciera się w jedno między Conservative RP i Advanced RP i dotyczy zarówno młodszych jak i starszych użytkowników Received Pronunciation, ale pochodzących z rodzin arystokratycznych. Termin Mainstream RP ma tutaj takie samo znaczenie jak General RP u Gimsona.

Z kolei artykuł na stronie British Library dzieli RP na: Conseravative, Mainstream i Contemporary RP. Podobnie jak u Gimsona, Conservative RP dotyczy starszych użytkowników języka. Mainstream RP znaczy to samo co u Wellsa, a Conservative RP odnosi się do młodego pokolenia używającego Received Pronunciation.
_

Jak stosować Received Pronunciation?

Temat akcentu Received Pronunciation bardzo zmienia się z biegiem czasu i bardzo zależy od indywidualnego podejścia użytkownika języka. Zachęcam do dalszego poszukiwania informacji na temat RP i odkrywania tajemnic języka angielskiego.

Jeżeli ten artykuł was zainteresował i chcielibyście dowiedzieć się czegoś więcej na temat języka angielskiego, to zapraszamy do przeczytania innych artykułów dostępnych na stronie. Zachęcamy także do obserwowania naszych profili na Facebooku i Instagramie po więcej ciekawych treści językowych!