Przewodnik po brytyjskich tytułach szlacheckich

Rodzina królewska obejmuje rządzącego monarchę i jego najbliższą rodzinę, podczas gdy szlachta jest znacznie większa. Różni się od rodziny królewskiej, ale dla niektórych może być mylący, ponieważ dalsza rodzina królewska często jest również członkami arystokracji i posiada szlacheckie tytuły. Brytyjskie stopnie szlacheckie obejmują między innymi książąt, hrabiów i wicehrabiów.

Przyjrzyjmy się bardziej szczegółowo, czym jest szlachta, w tym, jaki jest podział brytyjskich stopni szlacheckich.

Kursy języka angielskiego w choices® >>_
_

_

Czym są parostwa?

Parostwo (ang. Peerage) w Wielkiej Brytanii to system prawny obejmujący zarówno tytuły dziedziczne, jak i dożywotnie, składający się z różnych stopni szlacheckich i stanowiący część składową brytyjskiego systemu odznaczeń. Termin parostwo może być używany zarówno zbiorczo w odniesieniu do całej szlachty, jak i indywidualnie w odniesieniu do określonego tytułu szlacheckiego. Tytuły dziedziczne tradycyjnie przekazywane są najstarszemu synowi, a jedna osoba może odziedziczyć lub otrzymać kilka tytułów różnych stopni.

Oprócz tytułów dziedzicznych parostwo brytyjskie obejmuje również parostwo dożywotnie, będące częścią brytyjskiego systemu odznaczeń. Dożywotnie parostwa są przyznawane przez rząd w celu uhonorowania jednostek i przyznania odbiorcy prawa do zasiadania, i głosowania w Izbie Lordów.

Kto może należeć do szlachty?

Członkostwo w szlachcie jest zwykle dziedziczne, a tytuły szlacheckie zostają nadane rodzinie przez monarchę lub rząd. W przeszłości wejście pospólstwa do szlachty nie było rzeczą powszechną, ale historycznie zdarzało się to w wyniku zdobycia wystarczającej władzy, bogactwa, waleczności wojskowej lub królewskiej łaski. Obecnie nowe dziedziczne parostwa są przyznawane tylko członkom rodziny królewskiej; na przykład w dniu ślubu książę William otrzymał księstwo od zmarłej królowej Elżbiety II i został księciem Cambridge (ang. Duke of Cambridge).

_

Tytuły królewskie

Król lub Królowa (King or Queen)

Znani również, jako „Jego / Jej Wysokość”(ang. His / Her Majesty), te osoby są prawowitymi przywódcami Brytyjskiej Wspólnoty Narodów i jako jedyni mogą nadawać dowolne tytuły. Kiedy król lub królowa abdykuje z tronu, przechodzi na emeryturę lub umiera, wtedy ten tytuł przechodzi na ich następcę – ich najstarsze dziecko. Obecnie panującym monarchą Wielkiej Brytanii, najstarszym dzieckiem poprzedniego monarchy, jest król Karol III, syn królowej Elżbiety II.
_

Królowa Małżonka lub Książe Małżonek (Queen Consort or Prince Consort)

Królowa małżonka (ang. Queen Consort) to żona panującego monarchy. Teraz, gdy Karol III wstąpił na tron, oficjalnym tytułem Kamili Parker Bowles, jego małżonki, to Kamila, królowa małżonka (ang. Camilla, Queen Consort). Ponieważ jednak na tronie zasiada król, tak naprawdę nie jest podkreślany fakt, że jego małżonka jest królową małżonką – nazywana jest po prostu królową. Dzieje się tak od wielu wieków, przykładowo poprzedniczki królowej Kamili, były po prostu nazywane królową Elżbietą (1936–1952), królową Marią (1910–1936) czy królową Aleksandrą (1901–1910).

W patriarchalnym systemie hierarchicznym to król zajmuje wyższą pozycję niż jakakolwiek inna, dlatego przypisuje się mu większą władzę – z tego powodu obecnie nie używa się tytułu „król małżonek”. Kiedy monarchą zostaje kobieta, władzę przypisuje się królowej, ponieważ to właśnie ona zajmuje najwyższą pozycję. Nazwanie królewskiego małżonka, królem, mogłoby wywołać obawy związane z podważeniem pozycji monarchini, jako samodzielnej głowy państwa i sugerowałoby, ze pozycja obu małżonków jest równoważna.

W Wielkiej Brytanii tytuł księcia małżonka (ang. Prince Consort) jest unikalny dla księcia Alberta (1840–1861), chociaż termin ten odnosi się do innych małżonków brytyjskich książąt. Elżbieta II uczyniła Filipa księciem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ten sam tytuł noszą synowie monarchy) – dlatego nazywano go księciem Filipem, księciem Edynburga (ang. Prince Philip, Duke of Edinburgh).
_

Książe i Księżniczka (Prince and Princess)

Dzieci monarchy nazwane są książętami (eng. Prince) lub księżniczkami (eng. Princess), ale nie są jedynymi, którym podoba się ten tytuł. Dzieci urodzone przez księcia (np. książęta William i Harry czy księżniczki Beatrycze i Eugenia) również otrzymują przydomek, podczas gdy dzieci urodzone przez księżniczkę nie (jak dzieci księżniczki Anny – Peter Phillips i Zara Tindall).
_

* Księżniczka Królewska (Princess Royal)

Tytuł księżniczki królewskiej jest zarezerwowany dla najstarszej córki monarchy i to właśnie od króla bądź królowej zależy, kiedy i czy w ogóle taki tytuł zostanie przyznany. Nie może być on posiadany w tym samym czasie przez dwie osoby i utrzymuje się on dożywotnio, nawet, jeśli posiadacz przeżyje swojego rodzica–monarchę. Po śmierci księżniczki królewskiej tytuł nie jest dziedziczony przez żadną z jej córek; zamiast tego, jeśli rodzic zmarłej księżniczki królewskiej również zmarł, nowy monarcha może obdarzyć nim swoją najstarszą córkę. Dlatego właśnie pomimo tego, że król Karol III jest teraz monarchą, księżniczka Anna zachowa tytuł, który otrzymała pod rządami ich matki.

! Dodatkowo, chociaż nie ma męskiej wersji „księżniczki królewskiej”, istnieje tytuł, który tradycyjnie nadaje się męskiemu następcy tronu brytyjskiego. Jest nim – książę Walii (ang. Prince of Wales). Przez wiele lat ten tytuł noszony był przez króla Karola III, a po jego wstąpieniu na tron, tytuł otrzymał jego najstarszy syn, książę William.
_

Tytuły szlacheckie

Książe oraz Księżna (Duke and Duchess)

Tytuł księcia (ang. Duke) jest najwyższym stopniem brytyjskiego systemu parostwa. Książę w linii królewskiej (ang. Prince) zwykle zostaje księciem (ang. Duke) po osiągnięciu pełnoletności lub po ślubie. Kobiecym odpowiednikiem jest księżna (ang. Duchess), tytuł nadawany jest kobiecie, która sama posiada ten tytuł, a także tej, która jest żoną księcia. W czasach feudalnych bycie księciem np. Kornwalii oznaczało, że otrzyma on całą ziemię w Kornwalii. Jednak teraz tytuł jest bardziej honorowy niż cokolwiek innego, a posiadanie księstwa (ang. Dukedom) nie wiąże się z ziemią ani władzą.
_

Markiz oraz Markiza (Marquess and Marchioness)

Markiz (ang. Marquess) to druga najwyższa ranga, jednakże mniej znana niż książę czy hrabia. Powodem jest prawdopodobnie to, że w Wielkiej Brytanii jest ich mniej niż księstw, bądź hrabstw. Nowy markiz nie został nazwany od 1936 roku, a każdy inny z tytułem markiza lub markiza odziedziczył go po swoim ojcu.
_

Hrabia oraz Hrabina (Earl and Countess)

Hrabia (ang. Earl) to trzecia najwyższa ranga. Jest to najstarszy tytuł i był najwyższy aż do powstania księstwa (ang. Dukedom), ale nie ma żadnych królewskich przywilejów innych niż nazwa. W języku angielskim nie ma żeńskiego określenia „Earl”, a ponieważ ranga odpowiada francuskiemu „comte” lub niemieckiemu „graf”, kobieta posiadająca stopień lub żona hrabiego jest nazywana „Countess” – po polsku będzie ona hrabiną.
_

Wicehrabia oraz Wicehrabina (Viscount and Viscountess)

Wicehrabia (ang. Viscount) to czwarta ranga w brytyjskim systemie parostwa, stojąca bezpośrednio pod hrabią i nad baronem. Wicehrabiowie są często dziećmi hrabiego, ale jak najbardziej jest to również tytuł, który można nadać. Obecnie w parach na Wyspach Brytyjskich istnieje około 111 wicehrabiów, chociaż większość z nich to tytuły drugorzędne.
_

Baron i Baronowa (Baron and Baroness)

Baron to jedyna możliwa ranga parostwa dożywotniego i może być uznawana za znacznie mniejszy zaszczyt niż parostwo dziedziczne, czyli jak wspominaliśmy na początku – służą oni dożywotnio, a ich tytuły nie są dziedziczone przez ich potomków. Ranga została początkowo stworzona, aby oznaczać naczelnego najemcę monarchy i pozwolono mu uczestniczyć w parlamencie, ale obecnie nie wiąże się to z tymi przywilejami. W systemie parostwa jest więcej baronów niż jakikolwiek innych tytułów.
_

Przewodnik po brytyjskich tytułach szlacheckich

Mamy nadzieję, że ten artykuł Was zaciekawił i serdecznie Was zapraszamy na zapoznanie się z naszym blogiem, na którym znajdziecie jeszcze więcej ciekawostek dotyczących wiedzy i kultury dotyczącej krajów anglojęzycznych. Zapraszamy was również do zajrzenia na nasze media społecznościowe: Facebooka oraz Instagrama!