Gatunki literackie po angielsku

Gatunek literacki to pojęcie, które na pewno słyszał każdy amator literatury. Interpretując daną lekturę, wiedza o tym jaki gatunek ona reprezentuje jest konieczna. Istnieje wiele gatunków literackich, a każdy z nich jest całkowicie indywidualny, posiadający swoje unikatowe cechy. Jestem przekonana, że potraficie wymienić wiele gatunków literackich! Ale czy potraficie je wymienić także po angielsku? Jeśli nie, to dziś to nadrobicie! Poniżej przedstawiam gatunki literackie po angielsku wraz z przykładami!
_

Rodzaje literackie

Rozmowę o gatunkach literackich należy rozpocząć od podstaw, czyli rodzajów literackich. W stosunku do gatunków literackich są one bowiem kategorią nadrzędną. Chociaż liczba gatunków i ich podziałów wzrosła od czasów klasycznych, podział domeny literackiej na trzy główne rodzaje (przez Platona, Arystotelesa, a później Horacego) jest nadal przydatny. Są to teksty liryczne, dramatyczne i epickie, a wyróżnia je „sposób naśladowania”, to znaczy sposób przedstawienia postaci i akcji. Podział ten zależy także od budowy stylistyczno-językowej danych dzieł. Oto trzy rodzaje literackie po angielsku:

• epika – epic
• liryka – lyric
• dramat – drama

Te trzy rodzaje literackie dzielą się na gatunki, które przedstawiam poniżej.
_

Gatunek

Gatunek po angielsku to genre. Ogólnie rzecz biorąc, jest to bardzo ogólny zbiór zasad i reguł, pozwalający na sklasyfikowanie utworów jako należących do jednego rodzaju literackiego. Nie istnieje jednak jednoznaczna lista takich reguł. Wiele teoretyków spiera się w kwestii reguł decydujących o przynależności dzieła do danego gatunku. Niemniej jednak, sięgając utwór określony pod nazwą któregoś z gatunków, możemy spodziewać się po nim pewnych cech. Zdecydowanie warto znać gatunki literackie, a umiejętność nazwania ich w języku angielskim na pewno podniesie jakość waszych wypowiedzi!
_

Gatunki epickie – epic genres

W utworach epickich występuje narrator, który przedstawia wydarzenia i opisuje świat przedstawiony. W opisywaniu zdarzeń, bardzo ważny jest porządek przyczynowo skutkowy, a także porządek czasowy. Co ważne, głos narratora wcale nie musi być równoznaczny z głosem autora. Biorąc pod uwagę perspektywę opowiadającego, rozróżnia się dwa rodzaje narracji: pierwszoosobową i trzecioosobową. Elementami świata przestawionego są bohaterowie, ich doświadczenia i uczucia, wydarzenia, a także miejsce akcji. W utworach epickich może występować fabuła jednowątkowa, wielowątkowa lub epizodyczna. Co więcej, utwory te są pisane prozą (z wyjątkami, na przykład epopeja, powieści poetyckie). Przy każdym gatunku przedstawiam przykład utworu reprezentującego dany gatunek z literatury angielskiej lub amerykańskiej! Zachęcam was do przeczytania tych utworów w oryginale!

• nowela – novella
  George Owell – “Folwark Zwierzęcy” („Animal Farm”)
• opowiadanie – short story
  Edgar Allan Poe – “Zagłada domu Usherów” (“Fall of the House of Usher”)
• powieść – novel
  Daniel Defoe – „Przypadki Robinsona Crusoe” („Robinson Crusoe)
• baśń – fairy tale
  Bracia Grimm – “Elfy i Szewc” (The Brothers Grimm – „the Elves and the Shoemaker”)
• mit – myth
  Mit o Dedalu i Ikarze (The Myth of Dedalus and Icarus)
• legenda – legend
  Washington Irving – „Legenda o Sennej Kotlinie” (“Legend of the Sleepy Hollow”)
• epopeja – epic/epic poetry
  „Beowulf”
• satyra – satire
  Alexander Pope – “Pukiel porwany” („The Rape of the Lock”)
• ballada – ballad
  William Wordsworth – “Jest nas siedmioro” (“We are seven”)
  W przypadku ballady warto wspomnieć, że wielu teoretyków uważa, że ballada jest utworem synkretycznym, a zatem łączącym cechy wielu gatunków!
• przypowieść – parable/fable
  Platon – „Jaskinia Platońska” (Plato – “The Allegory of the Cave”)
  _
  

_
Gatunki liryczne – lyric genres

Głównym elementem utworów lirycznych jest podmiot liryczny. Utwory te cechują się wypowiedzią monologiczną lub dialogiczną. Przekazują przeżycia, uczucia i doświadczenia osobiste. Są pisane językiem poetyckim i zawierają przenośnie, epitety, czy też metafory. Co ciekawe, nazwa ‘liryka’ wywodzi się od instrumentu – liry. Antyczni poeci prezentowali swoje utwory właśnie przy akompaniamencie liry!

• anakreontyk – anacreontic
  Anakreont – „Wiosna” („Spring”)

• elegia – elegy

„Deor” („Deor’s lament”)

• epigramat – epigram

John Donne “Hero i Leander”(“Hero and Leander”)

• epitafium – epitaph
  Epitafium Oscara Wilde

• epitalamium, pieśń weselna – epithalamion

Robert Graves – “Kawałek tortu weselnego” (“A Slice of Wedding Cake”)

• fraszka, wiersz żartobliwy – limerick

Dixon Lanier Merritt – “Pelikan to cudowny ptak” (“A Wonderful Bird is the Pelican”)

• hymn – hymn

Cædmon – „Hymn Cædmona” („Cædmon’s Hymn”)

• oda – ode

Percy Bysshe Shelley – “Oda do wiatru zachodniego” („Ode to the West Wind”)

• psalm – psalm

Biblia Psalm 9 (the Bible Psalm 9)

• sielanka – idyll/pastoral

William Szekspir – „Sen nocy letniej” („Midsummer Night’s Dream”)

• ekloga – eclogue

Jonathan Swift „A Town Eclogue”

• sonet – sonet

William Szekspir – Sonet 55 „Marmur i książat posągi złocone” („Not Marble, Nor the Gilded Monuments”

• tren – threnody

Ralph Waldo Emerson – „Tren” („Threnody”)
_

Gatunki literackie po angielsku: Gatunki dramatyczne – dramatic genres

Utwory dramatyczne są przeznaczone do przedstawiania na scenie. Są to utwory podzielone na akty i sceny, mają wyrazistą fabułę. Fabuła ta konstruowana jest za pomocą dialogów między bohaterami, a także przez ich wypowiedzi monologiczne. W tradycyjnych gatunkach dramatycznych określone były ustalone ich fazy przebiegu. Gatunki literackie po angielsku. 

• komedia – comedy

William Szekspir – „Jak wam się podoba” („As you like it”)

• tragedia – tragedy

William Szekspir – „Romeo i Julia” (“Romeo and Juliet”)

• tragiokomedia – tragicomedy

William Szekspir – „Kupiec Wenecki” („The Merchant of Venice”)

• melodramat – melodrama

Charlotte Bronte – „Dziwne losy Jane Eyre” (Jane Eyre”)
_

Fantastyka

Bardzo popularny gatunek w dzisiejszych czasach to fantastyka, w której obrębie wyróżniamy trzy podgatunki:

• fantastyka – fantasy

William Morris – „Studnia na krańcu świata” (The Well at the World’s End)

• fantastyka naukowa – science fiction

Margaret Atwood –  “Powieść podręcznej” (“The Handmaid’s Tale”)

• horror – horror

Thomas Harris – „Czerwony smok” („Red Dragon”)

Utwory te charakteryzują się występowaniem postaci fantastycznych, wydarzeń magicznych. Zawierają wiele elementów nierealistycznych.
_

Gatunki literackie po angielsku – przydatne słówka

Teraz znacie już wszystkie gatunki literackie po angielsku! Zachęcam was do powtarzania tego słownictwa, które z pewnością okaże się przydatne w przyszłości! Mam nadzieję, że zainteresowałam was którąś z wymienionych pozycji i umieścicie ją na swojej liście. A jeśli chcielibyście przeczytać inne interesujące artykuły, zajrzyjcie na naszego bloga, gdzie znajdziecie listę książek do przeczytania po angielsku oraz Facebooka, gdzie publikujemy na bieżąco ciekawostki językowe. Warto wspomnieć, że czytanie w obcym języku to doskonały sposób nauki języka. Jeśli wolicie jednak współpracować z nauczycielem, zapoznajcie się z ofertą kursów językowych Choices!