Angielskie zwroty sądowe – kiedy ich używać i co one oznaczają?

W krajach angielskojęzycznych, jak w każdym obecnie kraju w dzisiejszym świecie, obowiązują systemy sądowe. I tak jak wszędzie, mają one własne zasady, własny sposób funkcjonowania, oraz własny zestaw zwrotów, które omówimy w tym artykule. Pod pewnymi względami są podobne do polskich, a pod innymi znacznie się różnią.

Na pewno część możecie już znać z filmów i seriali, ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się nad ich znaczeniem? W tym artykule to wyjaśnimy.

Kursy języka angielskiego >>
_

_

Na początek, drobny fakt dotyczący angielskich zwrotów sądowych

Pomimo różnic dzielących anglosaskie i polski systemy sądownictwa, wiele zwrotów, które za chwilę przedstawimy ma podobne znaczenie, co ich polskie odpowiedniki. Dlatego też spróbujemy wyjaśnić, jakiemu polskiemu zwrotowi odpowiada każda pozycja na liście. Ponadto, wiele zwrotów różni się pomiędzy angielskim Amerykańskim a Brytyjskim pod względem słownictwa, więc należy zachować ostrożność!
_

A oto i owa lista! W kolejności alfabetycznej:

All rise! (USA)/Be upstanding, Court rise! (Wielka Brytania) – używane w momencie wejścia sędziego na salę. Współcześnie, wiele sądów robi tak dwa razy dziennie – raz, kiedy sędzia wchodzi na salę rano, na początku dnia, oraz kiedy wchodzi po południu, po obiedzie. Za polski odpowiednik tej frazy można uznać Proszę wstać, sąd idzie. Ciekawostką jest, że hasło to (w wersji amerykańskiej) jest używane również w klubie baseballowym New York Yankees, podczas strzału (co ma związek z członkiem klubu Aaronem Judge’m).

Are you aware of the penalties for perjury?­ – prawnik w ten sposób zwraca uwagę osobie oskarżonej, że prawdopodobnie nie mówi prawdy (krzywoprzysięstwo) i mogą grozić jej za to kary. Alternatywnie, może jej przypomnieć, że złożyła przysięgę, i lepiej by było, żeby mówiła prawdę. Polska wersja tego pytania może brzmieć zatem Czy oskarżony jest świadom kar za krzywoprzysięstwo?

Beyond a reasonable doubt/So that you are sure – Ponad wszelką wątpliwość (pierwszy zwrot). W Wielkiej Brytanii, do niedawna w użyciu był pierwszy zwrot, jednak został zastąpiony tym drugim, gdyż przysięgli często miewali problemy z ustaleniem, czym jest ta „wszelka wątpliwość”. Dosłownym odpowiednikiem drugiego zwrotu może być Żeby było jasne.

Chambers, Your Honor! – Adwokat może tego użyć, kiedy chce porozmawiać o legalnym sensie sytuacji w biurze sędziego, gdzie będzie miał zapewnioną prywatność przez określoną ilość czasu. Jest najczęściej używane, kiedy nie jest on w stanie dojść do zrozumiałego wniosku, jednak innym razem jest uznawane za niegrzeczne.

Circumstantial Evidence – Poszlaki – określenie dowodów bezpośrednio świadczących o odpowiedzialności oskarżonego. Zazwyczaj w fikcji, ludzie na myśli mają słabe dowody, jednak w rzeczywistości mogą być to dowody również mocne.
_

Do you swear to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth, so help you God? – Pytanie to zadawane jest oskarżonemu, żeby upewnić się, że przysięga on mówić prawdę, całą prawdę, i wyłącznie prawdę. W niektórych przypadkach, nawiązanie do Boga na końcu może być pominięte, np. w stanie Pensylwania, ze względu na duży udział Kwakrów (grupy religijnej) w przeszłości, gdzie alternatywna wersja przysięgi brzmi Do you swear or affirm that you will tell the truth in the matter now trying? (Czy oskarżony przysięga, bądź oświadcza, że będzie mówił prawdę w sprawie, która teraz ma miejsce?). Affirm oznacza oświadczać, bez konieczności przysięgania na Boga, czy Biblię.

Does the defendant plead guilty or not guilty?/How does the defendant plead?/How do you plead? – Czy oskarżony przyznaje się do winy, czy nie?/Jak oskarżony się powołuje? – Pytanie to jest zadawane oskarżonemu, zazwyczaj na początku procesu. Oskarżony może przyznać się do winy, co zwolni go z udziału w procesie, bądź nie, co zmusza prokuratora do udowodnienia winy. Może też odpowiedzieć milczeniem, dzięki czemu zostanie uznane, że nie przyznaje się, bądź Nolo Contendere, oznaczające że skazany jest winny, ale uważa popełniony czyn za poprawny moralnie. Jest jednak rzadko używany, i nie we wszystkich jurysdykcjach.

Has the jury reached a verdict? – Pytanie to zadają sędziowie, kiedy przysięgli skończyli pisać werdykt i wchodzą z nim na salę. Odpowiedź brzmi We have, Your Honor, a następne pytanie What say you?, po czym odczytują werdykt.

Habeas Corpus – Wezwanie na salę osoby zobowiązanej do przetrzymywania oskarżonego do wprowadzenia tej osoby na salę rozpraw, w celu rozstrzygnięcia, czy oskarżony powinien zostać uwolniony. Najczęściej używane jest w celu zatrzymania procesu.

I plead/take the Fifth – Jest to ekskluzywne dla amerykańskiego systemu sądownictwa, bowiem jest to nawiązanie do 5. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, według której należy wystawić akt oskarżenia uchwalonego przez ławę przysięgłych z jej własnej inicjatywy, lub na wniosek prokuratora, żeby można było pociągnąć oskarżonego do odpowiedzialności za popełniony czyn. Nie dotyczy to wyjątkowych sytuacji (np. jeśli chodzi o sytuację dotyczącą sił zbrojnych lub milicji w czasie wojny, bądź zagrożenia bezpieczeństwa publicznego). Poprawka ta zabrania też niewłaściwego traktowania oskarżonego, tj. dwukrotnie tej samej kary, zeznawania na własną niekorzyść, czy pozbawiony życia, wolności, bądź własności bez prawidłowego wymiaru sprawiedliwości. Należy uważać, gdyż łatwo pomylić to z inną poprawką.

I rest my case – Zamykam sprawę – strona broniąca bądź oskarżająca oświadcza w ten sposób, że zakończyła przedstawianie swoich argumentów i przesłuchała odpowiednich świadków.

If the Court pleases (USA)/If your Lordship pleases (Wielka Brytania) – Jeśli sąd uzna to za stosowne/Jeśli Wasza Lordowska Mość zechce. Wersja z Lordship dotyczy sędziego, który ma status Lorda.

I can no longer represent my client in this matter – Prawnik tym ogłasza, że nie może już reprezentować swojego klienta, z najróżniejszej przyczyny (zaginięcie, konflikt interesów, problemy z zapłatą, to, że poprosił o bycie nieuczciwym, itp.).

No further questions, Your Honor – Nie mam więcej pytań, Wysoki Sądzie.

Objection! – Sprzeciw!

Order in the courtroom! (USA)/Silence in court! (Wielka Brytania) – Spokój na Sali!

This session is adjourned to – Rozprawa zostaje odroczona do…

Witness, please answer the question – Świadek zostaje poproszony o odpowiedzenie na zadane mu pytanie.

You don’t have to answer that – W przypadku dłuższego pytania, sędzia może powiedzieć świadkowi, że nie musi na nie odpowiadać. Tylko sędzia może zadać to pytanie, ale nie prawnik.
_

Angielskie zwroty sądowe

Choć terminologia sądowa w języku angielskim ma swoje regionalne różnice, warto zauważyć, że wiele zwrotów posiada uniwersalne odpowiedniki w innych jurysdykcjach. Pomimo subtelnych nuansów, które mogą istnieć między amerykańskim a brytyjskim sposobem wyrażania się w sądzie, większość kluczowych zwrotów ma swoje analogie. Jednakże zrozumienie kontekstu oraz pewnych detali kulturowych może być kluczowe przy stosowaniu tych zwrotów w praktyce. Znając ich znaczenie i wykorzystując poprawnie, można sprawnie poruszać się w obrębie systemu sądowego w różnych krajach anglojęzycznych. Zachęcamy również do zgłębiania tego tematu na naszym blogu i Instagramie, gdzie znajdziecie więcej informacji na temat kultury i języków.

Zapraszamy do odwiedzenia naszego bloga oraz strony na Instagramie, gdzie znajdziecie więcej ciekawych informacji o kulturze i językach!