Tradycje noworoczne w Wielkiej Brytanii – mniej lub bardziej znane zwyczaje noworoczne.

Tradycje noworoczne w Wielkiej Brytanii to zbiór regionalnych zwyczajów i obrzędów pochodzących z różnych części Zjednoczonego Królestwa. Wszyscy doskonale wiemy, jak wygląda Sylwester w Polsce, jednak nie każdy zna tradycje noworoczne obchodzone w Wielkiej Brytanii. Na pewno różnią się one od polskich, a każdy region Wielkiej Brytanii obchodzi New Year’s Eve według własnych tradycji i obyczajów. Jednak niezależnie od miejsca pewnym jest, że obchodzi się go z przytupem.
_

Nowy rok w Wielkiej Brytanii – historia obchodów

Zanim zabierzemy się za temat brytyjskich zwyczajów noworocznych, rzućmy okiem na historię obchodzenia New Year. Za czasów panowania Karola Wielkiego w Anglii rok rozpoczynano na Wielkanoc. Trwało to aż do roku 1066. Następnie od 1155 początek roku obchodzono 25 marca. Współczesna data obchodów Nowego Roku związana jest z rokiem 999 – tamtejsi ludzie obawiali się końca świata związanego z wejściem w nowe millenium. Kiedy na zegarach wybiła północ i nie pojawiła się zapowiadana wcześniej apokalipsa, zaczęto świętować. Wybiegano na ulice, tańczono, śpiewano, panowała wszechobecna radość. Noc ta uznawana jest za pierwszą noc sylwestrową.
_

_

1 stycznia 1000 roku papież Sylwester II wygłosił uroczyste błogosławieństwo „urbi et orbi” – „miastu (Rzymowi) i światu”. Stało się to tradycją i funkcjonuje do dziś przy ważnych dla Kościoła okolicznościach. Data ta jako rozpoczęcie roku została najwcześniej przyjęta we Francji w 1563 roku. Pomysł ten opornie przyjmował się w innych krajach Europy. Anglia przyjęła datę dopiero w 1752. Mimo, że data ta została powszechnie uznana za rozpoczynającą nowy rok, nie świętowano jej. Dopiero na przełomie XIX i XX wieku narodził się zwyczaj urządzania zabaw na Sylwestra. Początkowo obchodzono je jednak tylko w bogatszych warstwach społeczeństwa, dopiero w XX wieku zwyczaj stopniowo przedostawał się do uboższych warstw społeczeństwa. Na początku XX wieku w końcu zaczęły pojawiać się lokalne zwyczaje przeżywania nocy sylwestrowych.
_

Tradycje noworoczne w Wielkiej Brytanii

Mimo, że Wielka Brytania to cztery różniące się kulturowo kraje, łączą je wspólne zwyczaje. 31 grudnia czyli, New Year’s Eve, to zwykły dzień pracujący, bez szczególnych przygotowań. Wieczór Brytyjczycy zwykle spędzają w gronie przyjaciół lub rodziny, bawiąc się w domach, pubach lub klubach. Gdy zbliża się midnight, włączają telewizory bądź radia, i wspólnie odliczają ostatnie sekundy starego roku. Kiedy zegar wybije północ, przytulają się i całują, oraz składają sobie życzenia noworoczne (Happy New Year!). Tradycyjnie również łapią się za ręce z najbliżej stojącą osobą, krzyżują je na skos, i wspólnie śpiewają pieśń Auld Lang Syne (do posłuchania tutaj)– poemat napisany około 1700 roku w Szkocji. Popularnym zwyczajem jest również otwieranie o północy tylnych drzwi domów w celu „wypuszczenia starego roku”.
_

_

1 stycznia, New Year’s Day, to święto państwowe, czyli dzień wolny od pracy. Większość sklepów i przedsiębiorstw jest wtedy zamknięta, po mieście jeździ niewiele autobusów czy pociągów. Większość Brytyjczyków spędza ten dzień w domu, relaksując się z rodziną. Zwyczajem pierwszego dnia nowego roku jest first footing (pierwsze kroki), czyli powitanie pierwszego noworocznego gościa, tradycyjnie ciemnowłosego mężczyzny. Gość powinien przynieść ze sobą węgiel, kawałek chleba, trochę pieniędzy i coś w kolorze zielonym. Węgiel oznacza, że w domostwie zawsze będzie ciepło, chleb jest symbolem tego, że żaden z domowników nie doświadczy głodu, pieniądze symbolizują dostatek i brak jakichkolwiek kłopotów finansowych, a zieleń to pewność, że życie mieszkańców będzie zdrowe i długie. Wychodząc, gość powinien zabrać ze sobą dzban prochu i kurzu, jako symbol tego, co minęło i nie powróci w nowym roku.
_

Tradycje noworoczne w Anglii

W Anglii na Sylwestra najwięcej dzieje się w Londynie. Odbywa się tutaj wielki pokaz fajerwerków na i pod London Eye, wielkim diabelskim młynem, który znajduje się na południowym nabrzeżu Tamizy. Pierwsze ognie wystrzelają w niebo chwilę po tym, jak stojący nieopodal Big Ben wybije 12 razy oznajmiając, że rozpoczął się Nowy Rok. Kolorowe światła widać z wielu punktów miasta, ale najlepszą lokalizację do ich obserwowania stanowi Westminster Bridge oraz nabrzeże Tamizy naprzeciwko Londyńskiego Oka. Anglicy często tej nocy wynajmują statki, które na co dzień pływają po rzece, a 31 grudnia są świetnym miejscem widokowym do podziwiania oświetlonego miasta. Pokaz sztucznych ogni widoczny jest niemal z każdego punktu centrum Londynu, a do tego jest transmitowany na telebimach ustawionych na Trafalgar Square, gdzie co roku zbiera się najwięcej ludzi.

W Nowy Rok w centrum Londynu odbywa się London New Year’s Day Parade (Londyńska Parada Noworoczna), której tradycja sięga 1987 roku. Bierze w niej udział ponad 10 000 muzyków, tancerzy, akrobatów oraz klaunów z całego świata. Uczestnicy maszerują ulicami miasta w rytm uderzeń bębna. Trasa pochodu liczy około 3,5 kilometra i odbywa się przez całe centrum Londynu, od Parlament Square, przez Whitehall, Pall Mall, ulicę Lower Regent, wzdłuż Piccadilly Circus aż do ulicy Berkeley. Uroczystość rozpoczyna się o 12:00, a kończy około 15:00.
_

Tradycje noworoczne w Szkocji

Uroczystości noworoczne w Szkocji są jednymi z najważniejszych w ciągu roku. Obchody Nowego Roku noszą nazwę Hogmanay i trwają trzy dni. Tradycja święta sięga czasów Wikingów, którzy w ten sposób świętowali zimowe przesilenie. Palili oni wtedy ogniska i śpiewali, do czego nawiązują współczesne szkockie zwyczaje. Najhuczniejsze zabawy sylwestrowe w Szkocji odbywają się w stolicy – Edynburgu. Jedną z nich jest odbywający się 30 grudnia Torchlight Procession (Parada Ognia), pochód z tysiącami pochodni, zaczynający się na ulicy Royal Mail i idący przez całe miasto. Paradzie towarzyszą bębniarze, dudziarze oraz Wikingowie, którzy tańczą, krzyczą i zabawiają widownię. Marsz kończy się w Parku Holyrood, gdzie odbywa się koncert oraz pokaz sztucznych ogni na wzgórzu Calton Hill. Dobrym punktem widokowym na obserwowanie pochodu są zbocza parku Holyrood i Arthur’s Seat, skąd świetnie widać falującą rzekę światła, którą tworzą uczestnicy marszu.

31 grudnia najważniejsze imprezy odbywają się w ogrodach Princess Street Gardens. Jedną z najciekawszych rodzinnych atrakcji jest Dogmanay, podczas której psy rasy samojed i husky syberyjski biorą udział w wyścigach zaprzęgów przez park Holyrood. Późnym popołudniem ma miejsce zabawa Bairns Aforededykowana dzieciom. Najmłodsi wraz z rodzicami mogą wspólnie świętować nadejście Nowego Roku przy muzyce oraz pokazie fajerwerków. Wieczór jest już przeznaczony dla dorosłych. Jedną z opcji świętowania jest pokaz gaelickich tańców ceilidh, odbywający się przy zamku w Edynburgu przy akompaniamencie tradycyjnej muzyki. Dla miłośników nowoczesności alternatywą może być Edinburgh Street Party na Nowym Mieście, impreza uliczna z muzyką elektroniczną. W mieście nie zabraknie także uroczystych koncertów, które odbywają się w kościołach. Jak wszędzie, o północy uwagę przyciągają pokazy fajerwerków. Wówczas Szkoci śpiewają Auld Lang Syne oraz wznoszą toast, np. tradycyjne Lang may yer lum reek! (Niech długo dymi komin Twój!), oznaczające życzenie komuś dobrobytu.

Świętowanie roku trwa nadal 1 stycznia, organizowane są wtedy biegi noworoczne i inne sportowe wydarzenia. Największym z nich jest Loony Dook – odbywająca się w południe impreza, podczas której uczestnicy, zwani Dookers, nurkują w lodowatych wodach zatoki Firth of Forth w miasteczku South Queensferry niedaleko Edynburga, często poprzebierani w fantazyjne stroje. Zapoczątkowane w 1986 w formie żartu, od tamtego czasu tradycyjne już noworoczne morsowanie, co roku przyciąga około 1 000 uczestników i 4 000 widzów, którzy przy okazji wspólnie organizują wtedy zbiórki pieniędzy przeznaczone na cele charytatywne. Mówi się również, że zanurzenie się w zimnej wodzie to najskuteczniejszy sposób na pozbycie się kaca po kilkudniowej imprezie Hogmanay.
_

Tradycje noworoczne w Walii

W Walii Sylwester nazywa się Nos Galan. W stolicy kraju, Cardiff, co roku przygotowywane są różne atrakcje, takie jak koncerty przed Ratuszem. Na wielkiej scenie występują wtedy zespoły muzyczne i teatralne, a o północy organizowany jest pokaz fajerwerków. Najciekawszym jednak zwyczajem jest sylwestrowa parada z pochodniami w towarzystwie Mari Lwyd, tzw. szarej klaczy, czyli zjawy z czaszką klaczy zamiast głowy, niesionej na długim kiju przykrytym płachtą i ozdobionym wstążkami. Zjawa prowadzona jest ulicami przez grupę mężczyzn, która zatrzymuje się przed każdym domem, śpiewając tradycyjne pieśni. Często Mari Lwyd wyzywa gospodarzy na pojedynek na rymy w języku walijskim, tzw. pwnco, polegający na obrażaniu siebie nawzajem kolejnymi wersami tworzonymi na bieżąco do podkładu muzycznego. Po słownej bitwie na docinki domownicy zapraszają szarą klacz do domu na poczęstunek i drinka. Każdy cieszy się z jej wizyty, ponieważ oznacza ona szczęście dla domowników na cały rok.

1 stycznia nosi nazwę Dydd Calan. Tego dnia odbywa się calenning, co oznacza prezent dany na Nowy Rok. Według tradycji dzieci odwiedzają do południa wszystkie domy w okolicy i śpiewają piosenki domownikom. Noszą ze sobą gałązki roślin wiecznie zielonych oraz kubki lub dzbanki z wodą, i za pomocą gałązek pryskają wodą na ludzi. W zamian dostają monety, mince pies – babeczki z nadzieniem bakaliowym, jabłka i inne słodycze. Tradycyjnym prezentem dawanym tego dnia rodzinie i przyjaciołom jest perllan, czyli dekoracja zrobiona z jabłka z trzema kawałkami drewna wbitymi w dno, udekorowanymi migdałami i goździkami. Perllan kładzie się na kominku, parapecie lub półce, co ma przynieść szczęście w nadchodzącym roku.

Jeśli spodobał Ci się ten artykuł Tradycje noworoczne w Wielkiej Brytanii lub chciałbyś/ chciałabyś dowiedzieć się więcej o Wielkiej Brytanii i innych krajach anglojęzycznych, lub poduczyć się nieco anielskiej gramatyki, polecam zajrzeć na bloga CHOICES, gdzie znajdziesz wiele ciekawych treści. Jeśli chciałbyś/ chciałabyś poduczyć się języka angielskiego lub innego, koniecznie sprawdź oferty kursów językowych CHOICES odbywających się w pełni online.