To be, to have, to do – czasowniki do zadań specjalnych.
Czasowniki angielskie to be (być), to have (mieć) i to do (robić) mogą w zdaniu występować w dwojakiej roli: jako czasowniki zwykłe (ordinary verbs) – wtedy znaczą to, co znaczą, oraz jako czasowniki posiłkowe (auxiliary verbs) – wtedy zostają pozbawione swoje znaczenia właściwego i spełniają wyłącznie funkcję gramatyczną, tak zwanych operatorów. Użycie czasowników posiłkowych jest konieczne przy tworzeniu czasów:
- to be używamy w czasach ciągłych (continuous):
I am working. I was working.
- to have w czasach dokonanych (perfect):
I have worked. I had worked.
- to do w czasach prostych (simple):
I don’t work. I didn’t work.
Do you work? Did you work?
UWAGA: to do używamy wyłącznie tworząc pytania i przeczenia w czasach present i past simple. Operatorem czasów przyszłych jest słówko will, które omawiamy przy innej okazji.
Odmiana, zwykle nieregularna to be
Wiemy, jak dużą popularnością cieszą się wśród uczniów tabelki z odmianą, dlatego postaramy się ich uniknąć, jednak pewne rzeczy trzeba powiedzieć. Omawiane czasowniki posiłkowe są czasownikami nieregularnymi, a ich II i III formę tworzymy w następujący sposób:
be → was/were → been
have → had → had
do → did → done
Również zdradliwa trzecia osoba czasu teraźniejszego jest tworzona nieregularnie, a że czasowniki te, jako posiłkowe, są używane znacznie częściej niż inne, dobrze jest zapamiętać poprawną formę:
he/she/it is/has/does
Kumulacja
W języku angielskim często zdarza się, że ten sam czasownik występuje w jednym zdaniu i jako orzeczenie, a więc czasownik zwykły w swoim znaczeniu podstawowym i jako czasownik posiłkowy, pełniąc tylko funkcję gramatyczną. Aby nie stracić głowy, widząc w zdaniu spiętrzenie „have had-ów”, wystarczy na spokojnie przyjrzeć się zdaniu i zadecydować, który czasownik niesie znaczenie, a który przekazuje wyłącznie informację o czasie gramatycznym.
I am being serious. – Mówię poważnie.
He was being serious. – On mówił poważnie.
I have had enough! – Mam dość!
At that time I had had enough. – Wtedy poczułem, że mam dość.
I didn’t do it. – Nie zrobiłem tego.
Kontrakcja to be
Dobrym sposobem na rozpoznawanie czasowników posiłkowych będzie, jeśli zapamiętacie, że często występują one w formie skróconej. Dzieje się tak głównie w mowie powszedniej i pismach nieformalnych. W pismach oficjalnych, czy np. pracach naukowych, dobrym zwyczajem będzie unikanie form skróconych.
W zdaniach twierdzących w czasie teraźniejszym skróceniu ulega czasownik posiłkowy. Łączy się on wtedy z podmiotem za pomocą apostrofu. Czasownik to do nie ulega skróceniu w zdaniach twierdzących.
- to be
I am → I’m you are → you’re he/she/it is → he’s/she’s/it’s
we/you/they are → we’re /you’re/they’re
- to have
I/you have → I’ve/you’ve he/she/it has → he’s/she’s/it’s
we/you/they have → we’ve/you’ve/they’ve
Najpowszechniejsze jest skracanie formy przeczącej. Stosuje się je we wszystkich czasach i dla wszystkich czasowników posiłkowych. Jedynie czasownik to be w czasie teraźniejszym pozostaje skrócony jak w zdaniach twierdzących, pozostałe czasowniki posiłkowe „odklejają” się od podmiotu i łączą z przeczeniem not.
I am not → I’m not ale I was not → I wasn’t
have not → haven’t had not → hadn’t
do not → don’t did not → didn’t