Czy łacina jest językiem wymarłym?

Niektórym mogłoby się wydawać, że łacina jest już językiem wymarłym. Ale czy na pewno? „ De facto”, „et cetera” czy „vice versa” to tylko z niektórych wyrażeń, których używamy na co dzień, a pochodzą one z łaciny. W tym artykule poznacie bliżej historię języka łacińskiego, jego zastosowanie w życiu codziennym i przekonacie się, że wcale nie jest to język, o którym zapomniano.
_  

Pomimo że wielu z was język łaciński może kojarzyć się ze starożytnym Rzymem, to nie da się ukryć, że odegrała ona dużą rolę w historii Europy. Łacina jest językiem, który ukształtował się jeszcze przed naszą erą na terenie starożytnej Italii. Ukształtował się wtedy też alfabet łaciński, który aktualnie jest najczęściej używanym alfabetem na świecie. Język łaciński był stosowany w Europie jako język komunikacji międzynarodowej, aż do XVIII wieku. Do pierwszych rozbiorów Polski, był także językiem urzędowym w Polsce. Oprócz tego do tej pory jest uznawana jako język nauki, kultury oraz sztuki. Ale czy łacina już całkowicie zniknęła z naszego życia codziennego i stała się językiem wymarłym?
_

_

Język łaciński, a inne języki europejskie

Warto tutaj od razu wspomnieć o wpływie, jaki język łaciński miał na tworzenie się języków europejskich. Co prawda nie wszystkie języki pochodzą od łaciny – jedynie języki romańskie czyli między innymi: hiszpański, francuski, włoski czy portugalski. Niemniej jednak miała ona ogromny wpływ na ukształtowanie się wielu współczesnych języków Europejskich, głównie ze względu na jej rolę jako język komunikacji międzynarodowej oraz jej rolę w sferze religijnej, a jak wiemy przez wiele stuleci kościół odgrywał ogromną rolę w życiu społeczeństwa europejskiego. Wiele słów o tym samym znaczeniu w różnych językach europejskich brzmi podobnie albo nawet tak samo.

Jeśli chcecie dowiedzieć się w jaki sposób łacina wpłynęła chociażby na rozwój języka angielskiego, zapraszamy do przeczytania artykułu o wpływie łaciny na język angielski.
_

Łacińskie wyrażenia używane w życiu codziennym 

Poniżej przedstawimy wam przykłady wyrażeń pochodzących z języka łacińskiego, które są do tej pory używane w życiu codziennym oraz podamy ich znaczenie:

• et cetera – wyrażenie, które używa każdy student i znaczy oczywiście „i tak dalej.
• ex aequo – używane najczęściej, gdy mówimy o osobach, które zajmują to samo miejsce, w jakiejś klasyfikacji i znaczy ono „na równi”, „jednakowo” czy „równo”.
• de facto – w użytku dziennym stosowane jako wzmocnienie lub podkreślenie znaczenia zdania, a oznacza „ faktycznie”, „ w rzeczywistości” czy „ w praktyce”.
• alter ego –  już od starożytności wierzono, że każdy człowiek ma dwie tożsamości, a określenie „alter ego” tłumaczy się na „ drugi ja” odnoszący się właśnie do tych przekonań.
• vice versa –  znaczy „wzajemnie”, „ na odwrót”, „z drugiej strony”.
• nota bene – używany, żeby podkreślić następną część zdania i znaczący dosłownie „ zauważ dobrze”. W języku polskim moglibyśmy to przetłumaczyć na „ tak na marginesie” czy „nawiasem mówiąc”.
• per se –  oznacza „ samo przez się ” czy „ samo z siebie”
• ad hoc –  w tłumaczeniu oznacza dosłownie „ do tego”, jednak jest używane kiedy mówimy o działaniu podejmowanym doraźnie, bez przygotowania
• a propos –  jest to wyrażenie wprowadzające w temat wypowiedzi i znaczy „w związku z”, „co do”, „ nawiasem mówiąc”, swoją drogą” –  może być zamiennie używany z „ nota bene ”.
• cito – możemy je przetłumaczyć na „ prędko”, „  jak najszybciej ” i najczęściej spotykane jest w medycynie, gdy lekarz wystawia skierowania w trybie pilnym – właśnie z dopiskiem „ cito ”
• vade mecum –  wyrażenie na pewno bardzo dobrze znane maturzystom –  jest to zbiór podstawowych informacji z danej dziedziny, zazwyczaj w formie książki, a oznacza ono dosłownie „ pójdź ze mną ”
  _

Znane łacińskie sentencje i wyrażenia, które warto znać 

• Amare humanum est, humanum ignoscere est – Rzeczą ludzką jest kochać, rzeczą ludzką jest przebaczać

• Carpe diem quam minimum credula postero – Chwytaj dzień (korzystaj z chwili), jak najmniej ufając przyszłości.

• Cogito ergo sum – Myślę, więc jestem.

• Carpe diem – Chwytaj dzień

• Per aspera ad astra – przez trudy do gwiazd

• Omnia vincit Amor – Miłość zwycięża wszystko.

• In vino veritas, in aqua sanitas – W winie prawda, w wodzie zdrowie

• Memento mori – Pamiętaj, że umrzesz

• Ora et labora – Módl się i pracuj

• Scio me nihil scire – Wiem, że nic nie wiem

• Veni, vidi, vici – Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem

• Vanitas vanitatum et omnia vanitas  – Marność nad marnościami i wszystko marność

• Habemus papam – Mamy papieża

• Ecce homo – Oto człowiek

• Ominis est errare, insipientis in errore perseverare – Rzeczą ludzką jest błądzić, rzeczą głupców jest trwać w błędzie

• Quidquid Latine dictum sit, altum videtur – Cokolwiek powiesz po łacinie, brzmi mądrze  :)

Pewnie większość z was kojarzy chociaż niektóre z tych wyrażeń z czasów nauki szkolnej czy z życia codziennego. Nie da się więc ukryć, że łacina nie jest do końca językiem wymarłym i raczej prędko o nim nie zapomnimy.
_

Czy łacina jest językiem wymarłym?